ترجمهی آیه:
( نباید گروهی، گروه (دیگر) را استهزاء و ریشخند کند).
تفسیر:
این جمله بخشی از دستوری است که در قرآن کریم در مورد استهزاء و به ریشخند گرفتن دیگران، آمده است.
خداوند مهربان در این آیه میفرماید: (یا اَیُّها الَّذِینَ آمَنُوا لـا یَسخَر قَومٌ مِن قَومٍ عَسَی اَن یَكُونُوا خَیرًا مِنهُم وَ لـا نِساءٌ مِن نِساءٍ عَسَی اَن یَكُنَّ خَیرًا مِنهُنَّ...) یعنی: اى كسانى كه ایمان آوردهاید، نباید گروهى، گروه دیگر را ریشخند کنند؛ چه بسا آن گروه ریشخند شونده از ریشخند کننده بهتر باشند، و نباید زنان، زنان دیگر را استهزاء نمایند؛ چه بسا زنان استهزاء شده از زنان استهزاء كننده، بهتر باشند).
استهزاء و ریشخند، به سخن یا رفتاری گفته میشود که به قصد تحقیر شخصی دیگر، صورت بگیرد تا از این طریق، سبب خندیدن دیگران یا رنجش آن شخص شود.
صدور چنین رفتاری که ریشهاش خودبزرگبینی مسخره کننده است چه بسا ممکن است باعث کینه، نفرت، درگیری، قتل یا... شود.
قرآن کریم برای ریشه کن کردن این رفتار، علـاوه بر تحریم این عمل، به دو نکته اشاره میکند:
نکتهی اول( علت بروز چنین رفتار زشت): ریشهی تمسخر و استهزاء در این است که استهزاء کننده، خودش را بهتر و برتر از استهزاء کننده میداند.
نکتهی دوّم (راه درمان): استهزاء کننده باید بداند چه بسا ممکن است کسی که استهزاء میشود در حقیقت از استهزاء شونده بهتر باشد و اگر شخصی به این نکته توجه کند، شاید در رفتار خود تجدید نظر میکند.
نکته
از آن جا که عمل استهزاء در میان زنان از شیوع بیشتری برخوردار است، در این آیهی شریفه زنان را به صورت جداگانه یا برای بار دوّم از استهزاء، منع کرده است[2]؛ زیرا اگر ما "قوم" را به معنای "گروه مردان" ترجمه کنیم، هر یک از زنان و مردان به صورت جداگانه، مورد نهی قرار گرفته اند و اگر قوم را به معنای "گروه" بگیریم، زنان دو مرتبه مورد نهی قرار گرفته اند.
با توجه به آیه شریفه، باید پرسید که کدام پیامبر یا امامی، مردم با ایمان را تمسخر میکرد که بعضی دست به چنین کاری میزنند یا از چنینی افرادی پشتیبانی کرده و یا به رفتار آنهـا راضی اند!
[1] لـا یَسخَر: استهزاء نکند. نباید استهزاء کند / قَوم: گروه یا گروه مردان.
[2] کلمهی (قوم) ممکن است به معنای گروه مردان یا به معنای گروه اعم از زنان و مردان باشد در صورت دوّم، زنان دوبار از استهزاء کردن دیگران منع شدهاند.
لطفا نظر خـود را در رابـطه با مطلب فوق در فیلدهـای زیر نوشته و ارسال نمائید.
* فیلدهای ستاره دار الزامی هستند